۱) اثر موئینهگی (Capillary Effect): احتمالا دیدهاید که آب در دیواره لیوان مقداری بالا میرود. به طور بارزتر دیده یا شنیدهاید که آب در یک لوله باریک، اصطلاحاً موئین، بالا میرود. اینها ابتدائیترین پدیدههائی هستند که تحت عنوان اثر موئینهگی میشناسیم. این پدیدهها به کمک مفاهیم «انرژی فصل مشترک» (Interface Energy) و «کشش سطحی» (Surface Tension) قابل فهم و توضیح هستند. پدیدههای مرتبط دیگر، قرار گرفتن سوزن یا حشرات روی سطح مایع، چرایی پخششدن یا برآمدهشدن قطرات روی سطوح، ساخت قایقی که موتور آن یک تکه صابون است، و دهها پدیدهی دیگر هست. کافی است در گوگل کلمه Capillary را سرچ کنید و به خصوص بخش Images و videos را ببینید.
https://www.sciencebuddies.org/stem-activities/capillary-action
https://interfacegroup.ch/capillary-effects-from-garden-to-lab-applications/ |
||
|
۲) اثر کش-موئینهگی (Elasto-Capillary
Effect): همه دیدهایم که موهای خیس در سر یا یک قلممو به هم میچسبند. یا مثلا آبی که میخواهد از مو، پارچه یا برگ بچکد آن را خم میکند. اینها پدیدههائی هستند که در آنها کشسانی یک محیط جامد از طرفی و کشش سطحی یک سیال از طرف دیگر دخیل هستند. از اثرهای مربوط به خمشدگی الیاف یا صفحههای نازک که بگذریم، در موارد دیگر جابجائی جامد از مرتبه میکرون هست و فقط با تکنیکهای خاص قابل اندازهگیری و عکسبرداری است. ویدئو۱ - ویدئو۲ - ویدئو۳ |
|
![]() |
||